Page 52 - ISTIB Dergi Mayıs - Haziran 2023 Sayı 14

52 T DEĞERLENDİRME

TÜİK 2022 YILI BİTKİSEL ÜRETİM DENGE

TABLOSUNU YAYINLADI

Türkiye bir tarım ülkesidir. Tarım ve gıda ürünleri 85 milyon nüfus yanında 3,5-4 milyon göçmen ve
İSMAİL KEMALOĞLU dış ticaretinde net ihracatçıdır. Belirli başlı ürünler- 50 milyonu aşan turist sayısı ile ülkemiz büyük bir
de dünyada söz sahibidir. Fındık, incir, üzüm, kiraz, nüfusu beslemektedir. Hammadde ihtiyacının artı-
kayısı, narenciye gibi. şına karşılık ekilebilen alanların azalışı beraberinde
ithalatı gündeme getirmektedir.
Farklı iklim ve coğrafi yapımız, iklim özellikleri bu
ülkeye çok farklı bitkisel ürün çeşitliliği vermiştir. TÜİK tarafından yayınlanan 2022 yılı bitkisel üre-
Endemik bitki türleri sayısı bakımından da çok tim yeterlilik tablosu da bize stratejik ürünlerdeki
önemli bir yerdeyiz. denge durumumuzum net olarak göstermektedir.
Buğday, arpa, mısır, pirinç gibi hububat ürünlerinde,
Ancak, özellikle stratejik ürünler kısmında dış ti-
caret dengemizde açık olduğu görülmektedir. Hu- ayçiçeği tohumu, soya, pamuk gibi yağlı tohumlarda
arz ve talep dengesinde açık söz konusudur. Özellikle
bubat, bakliyat ve yağlı tohumlar grubunda ithalat soya fasulyesindeki yeterliliğimiz sadece %6 gibi bir
artmaktadır.
oranla çok ciddi ithal bağımlı seyri göstermektedir.
Zira topraklarımız sınırlıdır. Her geçen yıl tarım top-
raklarımızın azaldığına, kentleşme, erozyon, kırsalın BİTKİSEL ÜRÜNLERDE EN YÜKSEK YETERLİLİK DERECESİ
terkedilmesi, sanayileşme, iklim değişimi gibi çok sa- %560,9 İLE FINDIKTA GERÇEKLEŞTİ.
yıda faktörün etkisi ile tarım topraklarımızın daha az
kısmının değerlendirebildiğine şahit oluyoruz. Türkiye, fındık üretiminde dünyada birinci sırada
olup yıllara göre değişmekle birlikte dünya fındık
Tabii kırsaldan göçün farklı yansımaları da vardır. üretiminin %65-70’lik kısmını gerçekleştirmekte-
Artan nüfus, göç dalgası ve turist sayısındaki yükse- dir. Aynı zamanda en büyük ihracatçıdır.
lişe bağlı olarak daha az üreticimiz daha çok nüfusu
beslemek veya daha çok tüketici için üretmek zorun- Sert kabuklu meyveler yanında incir, kayısı gibi
da kalıyor demektir. Kırsaldan göç ile birlikte özel- ürünler de dünya üretiminde ilk sıraları paylaştığı-
Buğday, arpa, likle hayvancılık şekil değiştirerek kırsal odaklı, kaba mız ürün gruplarıdır.
mısır, pirinç yem ağırlıklı bir üretim modelinden ziyade şehirlerin Tahıl ürünleri toplamı için 2021-2022 piyasa döne-
gibi hububat etrafında yoğun kümelenme ile şekillenen ve karma minde yurt içi üretimin yurt içi talebi karşılama de-
recesi (yeterlilik derecesi) %80,3 olarak gerçekleşti.
ürünlerinde, yem ağırlıklı faaliyete dönüşmektedir. Bu durum da
yem hammaddeleri ithalatını artırmakta, hububat Toplam tahıl üretiminde en büyük paya sahip olan
ayçiçeği tohumu, arz ve talep dengesini olumsuz etkilemektedir. buğdayın yeterlilik derecesi %87,3 (durum buğda-
soya, pamuk gibi
yağlı tohumlarda
arz ve talep
dengesinde açık
söz konusudur.
Özellikle soya
fasulyesindeki
yeterliliğimiz

sadece %6
gibi bir oranla
çok ciddi ithal
bağımlı seyri
göstermektedir.