Page 45 - borsaaktuel-71-k
P. 45

EYLÜL-EKİM 45




            Doğrusunu şöyle naklettiler: “Bizim bildiğimize na-  toprak ve Kadıköy ve civarlarında ve Maslak’ta bulu-  Ancak Türk gaze-
            zaran ipek böceği için daha önce Düyûn-ı Umumiye  nan bağların “Balbiyani” nam zatın icadı olan usule   teler aynı fikirde
            İdaresince alınması münasip görünen bazı tedbirler,  uygun olarak badana edilmesi kararlaştırılmıştır.  değildi:
            fenni kurallara aykırı görüldü.” Bu yüzden de uygu-
                                                       Şu halde adı geçen gazeteye muhbirlik eden zatın
            lamaya konulmamıştı.                       bildirimlerinin nereden sızan mamulat üzerine ol-  “Düyûn-ı Umu-
            Türkiye’de Düyûn-ı Umumiye İdare hakkında yer-  duğunu tayinden aciz kaldık.”        miye İdaresi’nin
            leştirilen “Tamam, bizi sömürmek ve borçlarımıza   Görüldüğü gibi en tehlikeli zirai hastalıklardan biri   muvaffakıye-
            karşı vergilerimize el koymak için kurulan bir teş-  olan  filoksera  için  Düyûn-ı  Umumiye’nin  geliştir-  tinden nasılsa
            kilat ama üretim için faydalı işler de yaptılar” şek-  diği bir önlem yoktu. Vasıta-i Servet tarafından, bu   biz haberdar
            lindeki yaklaşımı kökten değiştirecek bilgiler veren   kurum sadece halkın vergisini, şişirdiği borçların   değiliz veyahut
            gazeteye göre, Düyûn-ı Umumiye İdaresi yanlış uy-  ödemesi karşılığı almaktan başka bir iş yapmıyordu.
            gulamalar yapmaya teşebbüs etmiş, engellenebilecek   Yaptığı işler ise halkın ihtiyaçlarını  karşılamayan,   bu babta neti-
            durumda olanlar ilgili bakanlıklarca engellenmişti.  yanlış projelerdi.              cesinden haber
                                                                                                 olunabilecek
            BAKANLIK YETKİSİNİ KULLANIP ENGELLEDİ      B- TORKOMYAN’IN ÜLKENİN ZİRAÎ GERÇEKLERİYLE   oraca [Düyûn-ı
                                                       UYUŞMAYAN RAPORU
            Aykırılık fark edilince, durum Dahiliye Nezaretine                                   Umumiye] hiçbir
            bildirilmiş, cereyan eden muhabere üzerine “mevki-i  Kevork Torkomyan, Sultan II. Abdülhamid’in yurt  şekilde teşebbüs
            icraya” konulmasının mümkün olmadığı Ticaret ve  dışı eğitimli ziraat uzmanlarını çoğaltma projesin-  vuku bulmamış
            Nafia Nezaretine haber verilmiş, böylece bu İdarece  de yer alan seçilmiş isimlerden biriydi. Montpellier   olsa gerek.”
            alınan bazı tedbirler ilgili birimler tarafından tasdik  Ziraat Mektebi’nde aldığı eğitim sonrası 24 yaşın-
            dahi edilmemişti. Haberde geçen filoksera hastalığı-  da Düyûn-ı Umumiye İdaresi’nde göreve başladı.
            nın ortadan kaldırıldığına dair bilgi ise gazete tara-  Onun teorik bilgisiyle, yurda döndüğü yıllarda kale-
            fından dikkate bile alınmamıştır:          me aldığı raporlardan biri de Düyûn-ı Umumiye’nin
                                                       ipek böceği üretimini artırması için yapılması gere-
            “Filoksera bahsine gelince Düyûn-ı Umumiye İdare-
            si’nin bu defa muvaffakıyetinden nasılsa biz haber-  kenleri içeriyordu. Batılı ipek böceği uzmanlarının
            dar değiliz veyahut bu babta neticesinden haber olu-  eserlerinden tercümeler yapan Torkomyan’ın teorik
                                                       bilgileri henüz Osmanlı ziraatı ile kesişmiyordu. Üs-
            nabilecek oraca [Düyûn-ı Umumiye] hiçbir şekilde
            teşebbüs vuku bulmamış olsa gerek.         telik ülkenin verimli kaynakları üzerinde kendisini
                                                       otorite zanneden ve Torkomyan’ın rapor hazırladığı
            Zira filoksera için öteden beri icap eden tedbirler Zi-  Düyûn-ı Umumiye’nin ürettiği projelerin de ülke
            raat Nezaretince düşünülmüş olduğu gibi daha sonra  gerçekleriyle ne kadar örtüştüğü belli değildi. Anla-
            da bu iş için başkaca bir komisyon teşekkül etmiş ve  şılan oydu ki Osmanlı gerçekleri Düyûn-ı Umumiye
            müzakereler neticesi olarak halen filokseranın hük-  arasında ciddi bir uçurum, Osmanlı bürokrasisi ile
            münü icra eylemekte bulunduğu Erenköy ve Kızıl-  ise ciddi bir yetki mücadelesi de vardı.






















                                   Düyûn-ı Umumiye, İstanbul Erkek Lisesi binasında faaliyet gösterdi
   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50