Page 50 - borsaaktuel-71-k

50
50 TARİHÇE-İ ZİRAAT

Kevork Torkomyan 35 yıl Harir Darü’t-Talimi müdürlüğü yaptı. Kurumda ağırlıklı olarak Ermeni ve Rumlar eğitim gördü.

OKUL TESİS MASRAFLARI ABARTILIYDI “PARA HAZİNEDEN ÇIKACAK, BAKANLIĞA SORMADAN
İŞE KALKIŞMASAYDINIZ”
Rapor sahibinin aritmetik bilmemesi, mektebin tesis
ve idaresi için yapılan hesaplamada iyici ortaya çık- Bu eleştirilerini sıraladıktan sonra, böyle bir mekte-
mıştı. Gazete, bu konudaki eleştirilerini şu şekilde bin açılmasının ve ipek tohumunun muayenesinin
ifade ediyordu: gayet nazik bir mesele olduğuna dikkat çeken Va-
sıta-i Servet yönetimi, “böyle nazik bir mesele için
“Mektebin bütçesine nakl-i kelam edelim:
teklif olunan senelik 1200 liralık masrafın kabulüne
Mektep müdürü için 3 aylık maaş olmak üzere tayin Düyûn-ı Umumiye idaresinin derhal muvafakat et-
olunan 350 lira fazla olduğu gibi iki kutu tohum bes- memesi” lazım geldiğinin altını çiziyordu. Düyûn-ı
lemek için yaprak masrafları olarak 25 lira ziyadedir. Umumiye devletin parasını, ekalliyete mensup çalı-
Bilfarz iki kutu tohumdan yüz kıyye koza hasıl olsun şanlarının görüşleri doğrultusunda harcıyor, belli ki
Düyûn-ı fakat kozanın beher kıyyesine yaprak masrafı olarak çarçur ediyordu. Gazetenin, kuvvetli eleştirileri de

Umumiye 25 kuruş isabet ediyor ki bugün kozanın kıyyesi ‘ni- bu yüzdendi. İtiraz gerekçelerini ve son görüşlerini
devletin parasını, hayetülnihaye’ 20 kuruşa satılıyor. Diğer masrafları şöylece özetliyordu:
ekalliyete da hesaba katar isek mektepte yetiştirilecek kozanın “Bu para hazine-i devletten çıkacak. Mektebin açıl-
beher kıyyesi 50 kuruşa mal olmuş olur. Eğer yaprak
mensup bu kadar pahalı olmuş olsa idi bizim köylülerimiz masına esasen itirazımız yoktur. Şu kadar ki bunun
çalışanlarının kozacılıktan çoktan vazgeçip dut ağaçlarının kökleri için dahi Düyûn-ı Umumiye İdaresi işin ait oldu-
görüşleri kurutulmak lazım gelir idi. ğu Ticaret ve Nafia Nezaret-i Celilesine müracaatla
mütalaasını sormaksızın tek rey ve soyut bir müta-
doğrultusunda Mektepte on şakirde ders vermek için beş tane laa [Torkomyan’ın raporu] ile icraata kalkışmamış
harcıyor, belli ki mikroskop alınması gerekiyor imiş. Bunlara da 50 olaydı. Çünkü bu hal gerek ahaliye ve gerek devlete

çarçur ediyordu. lira fiyat konulmuş. Eğer bunlar yalnız kelebekleri zararlıdır. Hele tohum muayenesi maddesi o kadar
Gazetenin, muayene için alınacak ise nihayetülnihaye 30 liraya dakiktir ki bunda vukuu açık olan yanlışlık ile hem
kuvvetli alınabilir. Şu halde bunda da 20 lira fazla masraf gös- ahali iğfal edilir ve hem de devlete zarar verilebilir.
terilmiş. Beş odalı bir ev için Bursa gibi bir mahalde Madem ki Düyûn-ı Umumiye İdaresi ipek tohumu-
eleştirileri de bu kira olarak 100 lira konulmuş. Bu da pek fahiş. Zira nun ıslahı yolunda senevi 1200 lira kadar bir masrafı
yüzdendi. Bursa’da 15 odalı evler 40-50 liraya tutulabilir.” yapmaya hazır imiş, bu halde Nezaret ile haberleşe-