Page 59 - borsaaktuel-74-k

MART-NİSAN 59

“ÜRETİM VE İHRACAT İÇİN YOL GEREKLİ” Anadolu

Muhafaza-i Terakki-i Ziraat’ın beşinci alt başlığı kıtasının her iki
“yollar” idi. “Ziraatın terakkisinden istifade ve tica- cihetinin “derya”
ret etmek tarım mahsullerinin harice ihraç ve satışına olduğuna dikkat
ve bu da turûk ve maâbirin [yolların] suret-i munta-
zamada olmasına bağlıdır” denilen raporda, yolların çeken Amasyan,
ürünlerin ihraç mahalline ulaşması için gerekliliğine demiryollarının
işaret ediliyordu. II. Abdülhamid döneminde yollar yanı sıra daha
konusunun ehemmiyet ve elzemiyetinin anlaşıldı- önce padişah
ğı ve ülkenin her tarafından fermanla şimendüfer tarafından
inşasına başlandığına dikkat çekilen raporda, “şi-
mendüferlerin ikmal ve inşasına değin her hususça emir buyurulan
kolaylığa vesile olmak üzere Anadolu kıtasının her bir ciheti
iki ciheti derya olduğu cihetle ortasından bir ciheti Karadeniz’e
Karadeniz’e ve diğer ciheti Akdeniz’e müteveccihen ve diğer ciheti
şose yollarının kamilen bu bapta daha önce neşr ve
ilan buyurulmuş olan özel nizamnamece ahaliye inşa Akdeniz’e
ettirilmesinin elzem bulunduğu” hatırlatılıyordu. müteveccihen
kara yollarının
“VATANA NAÇİZ BİR HİZMETİM OLSUN yapılmasının
ARZUSUNDAYIM” Ziraat Gazetesi, 27 Şubat 1883, Sene 2, Sayı 16, s.150 hızlandırılmasını

Ziraatın gerilemesine sebep olan engellerin def edi- istiyordu.
lip ilerlemesini sağlayacak gerekli şartların her biri ZİRAAT GAZETESİ DE LAYİHANIN TAKİPÇİSİ
yekdiğerine sımsıkı bağlıydı. Bu nedenle birisinden
istenilen ve beklenen iyiliklerin diğer vasıtaların da Ziraat Gazetesi de bu layihada ele alınan konuları
Türk tarımı için olmazsa olmaz mesabesinde gör-
icrasıyla meydana gelmesi mümkündü. Ne yazık ki
Amasyan’ın arz ettiği vasıtalardan birisinin bile nok- düğünden gazetede yayınladı. Layihada belirtilen
şartların uygulamaya konulması halinde Memâ-
san olması, bir makinenin işlemesine bağlı çarklar- lik-i Şâhâne’de ziraatın arzu edildiği gibi terakki
dan birinin yokluğunun imal olunacak mensucatın edeceğinin açık olduğuna inanan gazete yönetimi,
arzu edilen nitelikte olmasına mani olması gibi zira- Amasyan’ın kuş benzetmesini çok beğenmişti. Bu-
atın istenilen şekilde terakki etmesine engel olacaktı.
nun sebebi temsil ettiği iki konunun çok önemli
Amasyan ek raporları da içeren layihasını takdiminin olmasıydı.
sonunda “öteden beri ziraatın Memâlik-i Mahruse-i Gazete beğenisinin sebebini şöyle açıklıyordu:
Şâhâne’den terakkisi hususu için” çabaladığını be-
lirterek, “vatana bir hizmet-i nacizanede bulunmuş “Hususiyle sözkonusu layihanın birinci ve ikinci
olmak arzusunda bulunduğuma mebni işbu layiha-i bentlerinde kuşların iki kanadı makamında olan
acizanemin takdimine ictisar kılındı” diyordu. Böy- mektep ve banka meseleleri maksada ulaşılmasına
lece Türk tarımının gelişmesi için 60 yıllık birikimini hizmet eden vasıtaların esası olduğu cihetle anılan
ve deneyimini yazılı olarak sunuyordu. Rapor, Sultan iki fıkranın sondaki vasıtaların önüne geçmiş olma-
8
II. Abdülhamid döneminin tarım reformunun esasla- sının hale muvafık olduğu inkar olunamaz.”
rını işaret etmesi bakımından önemliydi, samimiydi, Ayrıca gazete, Ziraat Vekaleti’ndeki Komisyon’da
özellikle Fransa örneğinin Türkiye şartlarına uyarlan- müzakare edilecek layihanın takipçisi olacağını ve
masından ibaret doğru yönleri Osmanlı yöneticileri ekindeki raporları da eline ulaştıkça yayınlayacağını
tarafından da tasvip edilip uygulanacak kadar çoktu. beyan ediyordu.
1 İstanbul Ansiklopedisi, Kevork Pamukciyan, “Amasyan Agop Efendi”, Cilt II, s.759-760.
2 Ziraat Gazetesi, 27 Şubat 1883, Sene 2, Sayı 16, s.146.
3 Ziraat Gazetesi, 27 Şubat 1883, Sene 2, Sayı 16, s.147.
4 Ziraat Gazetesi, 27 Şubat 1883, Sene 2, Sayı 16, s.148-149.
5 Ziraat Gazetesi, 27 Şubat 1883, Sene 2, Sayı 16, s.149.
6 Ziraat Gazetesi, 27 Şubat 1883, Sene 2, Sayı 16, s.150.
7 Ziraat Gazetesi, 27 Şubat 1883, Sene 2, Sayı 16, s.150.
8 Ziraat Gazetesi, 27 Şubat 1883, Sene 2, Sayı 16, s.150.