Page 42 - Sayı-64 Temmuz - Ağustos 2023
P. 42
42
42 T TARAŞTIRMA
AMBALAJI, ÜRÜNÜN KATMA DEĞERİ BELİRLER Doğa dostu ambalaj kullanımı sadece ürünlerin va-
sıfları ve üreticilerin tercihlerine de bağlı değildir.
Gıda ürünlerinde kullanılan inovatif ambalajlar, o Yüksek gıda enflasyonunun olduğu dönemlerde,
ürünün katma değerli olup olmamasıyla ilişkilidir. gıda paketlemesinde plastik ve türevlerinin bırakılıp,
Birçok sektörde olduğu gibi, gıda sektöründe de pahalı ve doğa dostu ambalajlara geçmek kısa vadede
kâr marjı yüksek ve düşük ürünler vardır. Ambalaj mümkün olmaz.
maliyetleri bu iki durum arasında belirleyici oluyor.
Örneğin, düşük katma değerli ürünlerde üretici am- Ülke olarak yüksek gıda enflasyonunun yaşandığı bir
dönemden geçiyoruz. Bu sebeple, ambalajda hızlı bir
balaj maliyetini minimize etmeye çalışır. Bu sebeple
HAKKI İSMET ARAL ürün için kullanılacak ambalajı ve diğer girdileri en dönüşüm için uygun koşullara sahip değiliz. Çünkü
ucuza üretir. Katma değeri yüksek ürünlerde ise al- tüketici, gıda ürünündeki fiyat artışlarından şikâyet-
benisi yüksek ve doğada kendi kendine çözülebilen çiyken üretici, ambalajda yaptığı dönüşüm ile maliye-
ambalajlar kullanılıyor. Çünkü katma değerli üretim lerinin artmasını tüketiciye açıklayamaz. Bu kapsam-
yapan firmaların kâr marjının yüksek olması, Ar-Ge daki Ar-Ge çalışmalarına gerekli kaynağı aktaramaz.
için yeterli kaynağı aktarabilmesine, doğal olarak da ***
ürettiği ürünü kaliteli ve doğa dostu ambalajlar ile İnovatif ambalajlama konusunda Türkiye’nin Av-
servis etmesine olanak sağlıyor. rupa seviyesine ulaşmasının kısa sürede gerçekleş-
Ayrıca sektördeki bazı güçlü firmalar, sosyal sorum- mesini beklemek gerçekçi olmaz. Maalesef ambalaj
luluk projeleri ile inovatif ambalajlamaya yönelerek konusunda Avrupa’nın çok gerisindeyiz. Avrupa’da
marka değerlerini güçlendiriyorlar. Bu tip markalar, katma değerli ürünler ülkemizden fazla olduğu için
yenilikçi ambalaj ürünleri ile öne çıkabiliyorlar. So- inovatif ambalaj konusunda da çok ilerideler. Ayrı-
nuç olarak, gıda ürünlerinde inovatif ve geri dönüş- ca, sosyal sorumluluk projeleri ile yüksek katma de-
türülebilir ambalajlama, bilhassa üretilen ürünün ğerli ürünlerini geri dönüştürülebilir ambalajlar ile
kâr marjına bağlı olarak belirleniyor. destekledikleri için piyasayı ellerinde tutuyorlar. Ül-
kemizin de bu konuma gelebilmesi için, toplumu-
***
muzun konuyla ilgili bilinçlendirilmesi, kişi başına
düşen milli gelirimizin yükselmesi ve şirketlerimizin
Ar-Ge’ye yeterli kaynağı ayırması gerekiyor.
***
Yenilikçi gıda ambalajlarının gıda israfını azalt-
masındaki rolü de değinilmesi gereken önemli bir
noktadır. Ülkemizdeki sebze ve meyve alışverişlerin-
de ürünlerin plastik torbalar ile taşınması oldukça
yaygın. Bu torbalar gıdanın taşınması ve muhafaza
edilmesine uygun değil. Bu şekilde gıdanın ezilme
ve çürüme yüzünden israf olma ihtimali oldukça
yüksek. Avrupa ülkelerinde sebze ve meyveler, por-
siyonlar halinde gıdaya uygun kapların içinde satıl-
makta. Ürünün üretici tarafından porsiyon halinde
hazırlanması, hazırlanma sürecinde ayrıştırılan mad-
delerin israf olmadan üretici tarafından değerlendi-
rilmesine de olanak sağlıyor.
***
Sonuçta tüm bu bileşenler gösteriyor ki, ambalaj sa-
dece ürünün değil üretim süreçlerinin ve hatta tü-
ketimin de nasıl olduğu ya da olacağına dair bilgi
veren, bu süreçleri belirleyen faktörlerden biri. Yani
hem üretimin hem de tüketimin ayrılmaz bir parçası.
